Εργασία και οργάνωση στην πρώτη γραμμή σε ένα γαλλικό νοσοκομείο

ο κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στα γαλλικά στο Classeenlute.

Στο πλαίσιο της κρίσης που προκλήθηκε από τον COVID-19, το κείμενο αυτό επιδιώκει να μεταφέρει μια καθημερινή εμπειρία μέσα από ένα νοσοκομείο. Αν και οι συνθήκες υπό τις οποίες ασκούμε πλέον τα επαγγέλματα μας, αλλάζουν σε μεγάλο βαθμό κάθε μέρα, υπάρχουν πολλοί βασικοί παράγοντες που αξίζει να εξεταστούν πληρέστερα, καθώς διαφωτίζουν τις επιπτώσεις του καπιταλισμού και της ταξικής εκμετάλλευσης στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

Μία μικρή διευκρίνηση: το νοσοκομείο στο οποίο αναφερόμαστε δεν είναι είναι νοσοκομείο αναφοράς σε σχέση την επιδημία COVID-19, και έτσι δεν αναμένεται να δεχθούμε πολλούς ασθενείς που έχουν μολυνθεί από την COVID-19. Αντιθέτως, δέχεται ασθενείς από άλλα τμήματα – εντούτοις, η έλλειψη τεστ για τον ιό, καθιστά την παρούσα μη μολυσματική τους κατάσταση απλώς υποθετική.

­­­­­­Ταξική πάλη μέσα στο νοσοκομείο

Υπάρχει μια διαρκής συνάφεια και μία δυναμική που απορρέει από την ερμηνεία της κατάστασης αν την κοιτάξουμε υπό το πρίσμα της ταξικής πάλης. Το σύστημα υγείας παραμένει ένας χώρος όπου υπαγορεύεται η ιεραρχία της αστικής τάξης. Στην κορυφή υπάρχει η διεύθυνση του νοσοκομείου, οι γιατροί, και τέλος το προσωπικό φροντίδας και συντήρησης.

Συνεπώς, το δικαίωμα στην εκφορά του λόγου ακολουθεί την ίδια ιεραρχία, η οποία γίνεται ακόμη πιο ορατή σε μια κατάσταση που έχει χαρακτηριστικά «κρίσης». Ενώ οι νοσηλευτές και οι υπόλοιποι φροντιστές είναι τις περισσότερες φορές σε καλύτερη θέση, όσον αφορά τη δυνατότητα τους να καταθέσουν τις δυσκολίες και τις ανάγκες του εν λόγω τομέα, οι απόψεις τους απορρίφθηκαν σε όλες τις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μόλις εμείς, ως φροντιστές, θέσουμε συγκεκριμένες ερωτήσεις, η διοίκηση παραβλέπει την ερώτηση μας (για την οποία πιθανώς δεν έχει απάντηση) αντιμετωπίζοντας την απλώς ως θέμα προσωπικής ανησυχίας: «φοβάστε το άγνωστο», «αυτή δεν είναι παρά μια εκδήλωση του άγχους σας», κτλ. Είναι σαν η έλλειψη πρωτόκολλου θεραπείας σε αυτή τη δεδομένη χρονική στιγμή να είναι μόνο θέμα προσωπικής ανησυχίας και όχι κάτι για το οποίο θα πρέπει να σκεφτούμε και να προετοιμαζόμαστε, καθώς είμαστε αρκετά τυχεροί και τυχερές να έχουμε περισσότερο χρόνο απ’ ότι άλλα νοσοκομεία που αποτελούν νοσοκομεία αναφοράς για ασθενείς με COVID-19.

Πέρα από αυτή την άρνηση να ακούσουν την εκδοχή του φροντιστή (κάτι που μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει στον άμεσο αποκλεισμό του ) υπάρχει επιπλέον και η παρακράτηση πληροφοριών. Οι πληροφορίες παρέχονται σε κατακερματισμένη μορφή και διαδίδονται πρώτα στα υψηλότερα κλιμάκια ανάμεσα στη διοίκηση και στους γιατρούς προτού προσαρμοστούν κατάλληλα και διαδοθούν με φειδώ σε άλλα τμήματα. Το σκεπτικό αυτό παίρνει και τη μορφή ενός ισοπεδωτικού επιχειρήματος από τον διευθυντή περίθαλψης, ότι «οι ομάδες δε χρειάζεται να γνωρίζουν όλες τις λεπτομέρειες, χρειάζεται να τους δίνεται κάτι που να έχει θετικό πρόσημο.»

Η ταξική πάλη εξελίσσεται επίσης και στο επίπεδο των υλικών συνθηκών ύπαρξης μέσα στο νοσοκομείο, αφού για παράδειγμα, ελλείψει μέτρων προστασίας, εξαρτάται από τους εργαζόμενους να φροντίζουν να πλένουν μόνοι τους τα ρούχα που φοράνε στη δουλειά. Επομένως, όσοι διαθέτουν πλυντήριο ρούχων αντιμετωπίζουν λιγότερες δυσκολίες, και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα μεταξύ άλλων.

Τέλος, η απόφαση για εργασία εξ’ αποστάσεως είναι μερικές φορές από επιλογή, αλλά επίσης άλλες φορές επιβάλλεται από τη διοίκηση. Η διοίκηση έχει ενδυναμωθεί αρκετά λόγω των διαταγμάτων που επιβάλλει η κυβέρνηση, τα οποία στοχεύουν μονάχα σε ένα πράγμα: να επιστρέψουν στους εργοδότες να εκμεταλλευτούν πιο εύκολα τους εργαζόμενους.

Η ταξική πάλη αφορά φυσικά και τους ασθενείς. Ο πληθυσμός τώρα αναγκάζεται να εισέλθει στις πιο επισφαλείς συνθήκες ζωής μέσα στον καπιταλισμό, δηλαδή χωρίς πρόσβαση στέγαση και /ή εισόδημα για να έχει να φάει. Σήμερα πρέπει να αντιμετωπίσουμε μια ακόμη πιο περίπλοκη κατάσταση, καθώς πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις και καταφύγια έχουν κλείσει. Στο νοσοκομείο μας, το κλείσιμο του κέντρου αποκατάστασης είναι υπό συζήτηση. Αν αυτό συμβεί, οι ασθενείς θα στερηθούν την περίθαλψη γιατί οι γιατροί δεν θα μπορούν πλέον να τους δεχτούν όπως συνήθιζαν. Προς το παρόν, οι συναντήσεις με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς έχουν ακυρωθεί λόγω έλλειψης ασφαλών χώρων για την υποδοχή ασθενών.

­

‘Έλλειψη οργάνωσης

Το άλλο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η απουσία διοικητικής οργάνωσης σε αυτή την κρίσιμη περίοδο. Ενώ είμαστε αρκετά τυχεροί που έχουμε πολύτιμο χρόνο για να οργανώσουμε την περίθαλψη των ασθενών, η διοίκηση φαίνεται να μη θέλει να μας ακούσει. Μέχρι σήμερα δεν διαθέτουμε πρωτόκολλο φροντίδας ή τυποποιημένες διαδικασίες φροντίδας για περιστατικά με μόλυνση COVID-19.

Ενώ αρκετοί φροντιστές και αρκετές φροντίστριες έχουν επισημάνει ότι το πανεπιστημιακό νοσοκομείο δεν θα είναι σε θέση να χειριστεί τα πάντα και πιθανότατα θα λάβουμε περιπτώσεις COVID-19, η διοίκηση απαντά μόνο με το «ναι, ναι, θα το κάνουμε», προφανώς χωρίς καμία ανησυχία για το προσωπικό που θα πρέπει να αυτοσχεδιάσει όταν έρθει η ώρα.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η διοίκηση έχει δημιουργήσει ένα κύκλο από κοντινούς φίλους, φτιάχνοντας έτσι ένα δίκτυο αλληλεγγύης αποτελούμενο από κομμάτια της αστικής τάξης, που της επιτρέπει να βασίζεται πάνω τους πως κανείς δεν θα αμφισβητήσει της αποφάσεις της. Αυτή η ομάδα εκφράζει αδίστακτα την περιφρόνηση της για τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους, προσπαθώντας παράλληλα να κρατήσει το όνομα της καθαρό όταν πρόκειται για το κομμάτι της δικής της δουλειάς. Ο ιατρικός διευθυντής εξακολουθεί να αγνοεί, μετά από ένα χρόνο στη δουλειά, που βρίσκονται τα εξωτερικά ιατρεία. Ο ίδιος θέλει να εγκαταστήσει μια σκηνή στην είσοδο για τη διαλογή των ασθενών, εκεί όπου βρίσκονται τα ασθενοφόρα. Εκτός δηλαδή από την περιφρόνηση του προσωπικού, η αστική τάξη τοποθετεί με αυτό τον τρόπο τους επιστάτες σε μια επικίνδυνη και δύσκολη θέση λόγω της δικής της ανικανότητας.

Η σχεδιασμένη εξαφάνιση του δημόσιου νοσοκομείου

Δε μένουμε έκπληκτοι μπροστά στο γεγονός ότι το νοσοκομείο υποφέρει εδώ και αρκετά χρόνια από έλλειψη οικονομικών πόρων που είναι απαραίτητοι για μια ποιοτική περίθαλψη και για την πραγματική προστασία των εργαζομένων που βρίσκονται σε υπηρεσία.

Σήμερα αυτό παρατηρείται για παράδειγμα στον ελλιπή εξοπλισμό προστασίας. Οι μάσκες που χρειαζόμαστε λείπουν.

Παρόλο που υπάρχουν περίπου 500 εργαζόμενοι, η Περιφερειακή Υπηρεσία για την Υγεία μας έστειλε μόνο 150 μάσκες. Χρειαζόμαστε επίσης γάντια, στολές, ακόμη και πλαστικά καλύμματα για τα παπούτσια μας, καθώς είναι κι αυτά εστίες μόλυνσης. Μέχρι σήμερα το προσωπικό δεν έχει εκπαιδευτεί να φοράει και να αφαιρεί τον εξοπλισμό αυτό με ασφαλή τρόπο, αν και κάτι τέτοιο είναι καίριο για την αποφυγή μετάδοσης της μόλυνσης.

Σε υλικό επίπεδο, όσον αφορά εμάς, υπάρχει και έλλειψη μονάδας εντατικής θεραπείας, καθώς αυτή που υπήρχε έκλεισε πριν από 6 χρόνια για να εξοικονομηθούν χρήματα. Το προσωπικό επίσης δεν έχει «Κινητή Μονάδα Θεραπείας» και «Κινητή Μονάδα Προστασίας», δηλαδή δύο μονάδες με κινητά σετ απαραίτητων ειδών προστασίας, όπως μάσκες, γάντια, φόρμες.

Η έλλειψη σε μάσκες επηρεάζει επίσης τα πιο επισφαλή επαγγέλματα, ειδικά στο προσωπικό συντήρησης .Ενώ στους φροντιστές παρέχεται μία μάσκα κάθε 8 ώρες, στους εργαζόμενους συντήρησης παρέχεται μόνο μία μάσκα την ημέρα, παρά το γεγονός πως οι μάσκες αυτές πρέπει να αλλάζονται κάθε τέσσερις ώρες. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως τη συντήρηση του νοσοκομείου την έχει αναλάβει μία ιδιωτική εταιρεία που επιβάλλει στους εργαζομένους ένα εξαιρετικά δύσκολο καθημερινό ρυθμό εργασίας, χωρίς καν να προσπαθεί να λάβει κάποιο μέτρο για αν τους προστατέψει. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι όσοι εργάζονται σε αυτό τον τομέα να διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο έκθεσης στον ιό εν μέσω της πανδημίας.

Ακόμη, μια ιδιαίτερη έλλειψη είναι τα τεστ ανίχνευσης του ιού, μιας και τα συμπτώματα εκδηλώνονται με αρκετή καθυστέρηση μετά τη μόλυνση. Χωρίς αυτά είναι στην πραγματικότητα αδύνατη η συμμόρφωση με τις συνήθεις οργανωμένες οδούς υγειονομικής περίθαλψης.

Τέλος, οι εργαζόμενοι δεν έχουν επίσης εκπαιδευτεί σε άλλες σημαντικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων και των χειρισμών που ακολουθούμε όταν πρέπει να έρθουμε σε επαφή με νεκρό ασθενή από COVID-19.

Η απουσία επαρκή προστατευτικού εξοπλισμού όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο το προσωπικό, αλλά και τους ασθενείς, ιδιαίτερα τους πληθυσμούς που είναι ευάλωτοι λόγω της θεραπείας και τις ιατρικής τους παθολογίας.

Αλληλεγγύη

Για να μην αναφερθούμε αποκλειστικά στις αρνητικές συνθήκες εργασίας στο νοσοκομείο, πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι για να αντιμετωπιστεί η ανικανότητα της διοίκησης, οι φροντιστές και οι φροντίστριες οργανώνονται, συζητούν και καλούν ο ένας τα τμήματα του άλλου για να είναι ενήμεροι για τις ανάγκες τους και για να υπάρχει δυνατότητα να ανταλλάσσονται πολύτιμες συμβουλές. Η γνώση που χτίζεται είναι ανεκτίμητη, όπως και οι δεσμοί που διαμορφώνονται. Το νοσοκομείο τα καταφέρνει ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτοί οι δεσμοί, ενώ ο καπιταλισμός, το κράτος και οι εκμετάλλευση παραμένουν οι εχθροί που θα πρέπει να νικηθούν.