ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΞΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ
ΝΑ ΞΑΝΑΕΦΕΥΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,
ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΟΛΟ!
«Να ξαναεφεύρουμε την επανάσταση. Αυτό είναι όλο!», διακήρυττε η πρώτη αφίσα της κατάληψης Φάμπρικα Υφανέτ στις 20 Μαρτίου του 2004. Ένα εργοστάσιο εγκαταλελειμμένο για πάνω από 30 χρόνια ξαφνικά απέκτησε ζωή, ντύθηκε χρώματα και φωνές και βάλθηκε «να κάνει την αυτοοργάνωση λέξη επικίνδυνη». Με εργαλεία την αλληλεγγύη, την ομοφωνία και την αντιιεραρχία προσπαθήσαμε να επαναφέρουμε το πρόταγμα της επανάσταστης στην καθημερινή ζωή, να διαταράξουμε την ησυχία της μητρόπολης ενάντια στο σκοτάδι μίας κοινωνικής πραγματικότητας που φάνταζε ισχυρό.
Ένα σκοτάδι, που τότε ακόμα έδειχνε τη λαμπερή του αντανάκλαση. Το Euro 2004 μαζί με το σύνθημα «δε θα γίνεις Έλληνας ποτέ» ήταν κοντά, τα σουξέ της Eurovision είχαν μετατραπεί σε θέμα εθνικής υπερηφάνειας και το όραμα των Ολυμπιακών Αγώνων, μαζί με αυτό της ισχυρής Ελλάδας, χτισμένο πάνω στα 10 χρόνια εκμετάλλευσης μεταναστών και υποτιμημένης εργασίας, υποσχόταν ανάπτυξη και ευημερία για όλους… Αρκεί, βέβαια, αυτοί να έβλεπαν τον εαυτό τους σαν ένα κομμάτι των εθνοπανηγυριών της εποχής, να χωρούσαν στα πογκρόμ που στήθηκαν ενάντια σε Αλβανούς μετανάστες το Σεπτέμβρη του ’04, να τους εξέφραζε η ιδέα «Ελλάδα: η Αμερική των Βαλκανίων», με την ελπίδα ότι η πολυπόθητη ευημερία και κατανάλωση θα ήταν εφικτή παντοτινά, κι ας χτιζόταν χρόνο με το χρόνο πάνω στην υποτιμημένη, μαύρη εργασία, στις δολοφονίες στα σύνορα και στην καθημερινή δαιμονοποίηση των μεταναστών από τα Μ.Μ.Ε.
Μέσα σε αυτήν τη συγκυρία κάποιοι επέλεξαν να πάρουν θέση στον κοινωνικό ανταγωνισμό καταλαμβάνοντας ένα ολόκληρο εργοστάσιο. «Η κατάληψη ως πράξη είναι μόνο μια στιγμή απελευθέρωσης, ένα ακόμη εργαλείο στο οπλοστάσιο της ανατροπής. Μέσα όμως στα πλαίσια της αυτοοργάνωσης και στραμμένη ενάντια σε κάθε εξουσία και ιεραρχία, μπορεί να αποτελέσει μια ρωγμή στο οικοδόμημα της αλλοτριωμένης καθημερινότητας του καπιταλιστικού κόσμου», γράφαμε στο διακηρυκτικό μας κείμενο. Και έτσι, σιγά-σιγά, αρχίσαμε να δημιουργούμε τις δικές μας «εικόνες από το μέλλον»: τα χαριστικά παζάρια, τις συντροφικές κουζίνες και τη δομή του Meze Bar, ως άλλο ένα κομμάτι τις κριτικής μας στις εγχρήματες σχέσεις και της κυριαρχίας του κεφαλαίου στις ζωές μας. Τη στεγαστική κολλεκτίβα, μία προσπάθεια συλλογικής βίωσης της καθημερινότητας σε αντιδιαστολή με το πρότυπο της πυρηνικής οικογένειας και την υποκρισία των αυτοματοποιημένων διαπροσωπικών σχέσεων. Τον υπόγειο συναυλιακό χώρο και η επιλογή μας να προτάξουμε την αντιεμπορευματική λογική, γιατί απλά δε χωράμε σε μουσικούς χώρους όπου κυριαρχεί το face control, το αντίτιμο, η διαφήμιση και το star-ιλίκι. Τη δανειστική βιβλιοθήκη, γιατί σε μία εποχή όπου κυριαρχεί η πειθαρχία, η διάδωση των εθνικών μύθων και η εργαλοποίηση της γνώσης προς το συμφέρον του κεφαλαίου, εμείς θέλουμε να πάρουμε τη γνώση στα χέρια μας και να τη χρησιμοποιήσουμε συλλογικά για απελευθερωτικούς σκοπούς. Το εβδομαδιαίο καφενείο, ως μία ανταγωνιστική δομή σε χώρους όπου το κεφάλαιο μας σπρώχνει να εκτονώνουμε τη μιζέρια μας. Αυτές οι δομές και αυτοί οι χώροι είναι που μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια φιλοξένησαν προβολές ταινιών, φεστιβάλ πολιτικού ντοκιμαντέρ, συναυλίες αλληλεγγύης, γιορτές, θεατρικές παραστάσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις και πολιτικές συζητήσεις. Εδώ μέσα ήρθαμε κοντά ο ένας με την άλλη, παλέψαμε με τις αντιφάσεις μας, συγκρουστήκαμε, δημιουργήσαμε.
Μαζί με εμάς, βρέθηκαν πολλοί και πολλές ακόμα που μοιράστηκαν κοινά σκεπτικά και όνειρα. Το Μωβ Καφενείο και η κριτική στην έμφυλη πραγματικότητα. Οι Μπάσταρδες με Μνήμη και η ανάδειξη των κοινωνικών αγώνων ενάντια στην πατριωτική ρητορεία. Το Café La Rage, ένας χώρος όπου στα χρόνια της κρίσης, εργαζόμενοι, μετανάστες και άνεργοι προσπάθησαν να οργανώσουν τη δική τους απάντηση ενάντια στην αναδιάρθρωση κράτους και κεφαλαίου. Οι Πειρατές της Παραλιακής και η απειλή της υποθαλάσσιας αρτηρίας, τα Παιδιά του Σωλήνα και η εναντίωση στη βιοτεχνολογία. Κι άλλες ομάδες, κι άλλα εγχειρήματα, σύντροφοι και συντρόφισσες που μπόλιασαν το εργοστάσιο με ελπίδα, θέληση και υπομονή.
Μέσα σε αυτά τα χρόνια αναγνωρίσαμε γρήγορα, ότι η κίνηση εκτός των τειχών όχι μόνο μας αφορά, αλλά είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να είμαστε μέρος των κοινωνικών αγώνων του σήμερα. Γι’ αυτόν το λόγο προσπαθήσαμε να αναδείξουμε κάποια ζητήματα της πολιτικής συγκυρίας ως κεντρικά και να μιλήσουμε για αυτά μέσω προκυρήξεων, βιβλίων και περιοδικών. Βρεθήκαμε στο δρόμο δυναμικά, δίπλα σε όσους και όσες αντιστέκονται στην περαιτέρω υποτίμηση των ζωών τους. Συμμετείχαμε σε αγώνες, συναντηθήκαμε σε συνελεύσεις γειτονιάς και σε πλατείες, αναμετρηθήκαμε με τις ίδιες μας τις αντιφάσεις. Πάντα με το σκεπτικό η Υφανέτ να είναι άλλο ένα σημείο συνάντησης αγωνιζόμενων υποκειμένων, μία απόπειρα δημιουργίας της δικής μας δημόσιας προλεταριακής σφαίρας. Όχι με τη λογική του ορμητηρίου, αλλά με τη λογική ανατροφοδότησης με την κοινωνική πραγματικότητα, πάλης με τις ελλείψεις μας, καθημερινής τριβής με νέα ερεθίσματα, ιδέες και πρακτικές.
Κάπως έτσι εξ’ αρχής, είδαμε τους εαυτούς μας δίπλα στα πιο υποτιμημένα κομμάτια της κοινωνίας, τους μετανάστες. Το απαιτούσαν τα ρατιστικά πογκρόμ, οι ακροδεξιές επιθέσεις, τα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο κυρίαρχος δημόσιος λόγος. Συνδεθήκαμε με πολλούς από αυτούς στην απεργία πείνας των 300 μεταναστών-εργατών του 2011, έναν αγώνα τον οποίον οι ίδιοι οι μετανάστες οργάνωσαν, μέσα στον οποίον έδρασαν πολιτικά, μίλησαν για τους εαυτούς τους και απέδειξαν ότι δε χρειάζονται καμία συμπόνια, αλλά συντρόφους και συντρόφισσες, που θα μιλούν ισότιμα με αυτούς. Διαδηλώσαμε ενάντια στις εθνικές φιέστες της πόλης μας, πορευτήκαμε οργισμένα ενάντια σε πατριωτικά συνέδρια, αναμετρηθήκαμε με τον εθνικό κορμό στην Αμάρυνθο μαζί με άλλους συντρόφους και συντρόφισσες…
Ο Δεκέμβρης του 2008 ήταν για όλους και όλες μας μία βιωμένη εξέγερση, μία στιγμή υπέρβασης των ορίων μας και σύμπραξης με άλλα κοινωνικά κομμάτια στο δρόμο, ανεξάρτητα από σχέδια, στρατηγικές και πρωτοπορίες. Η ώσμωση αυτή δε διακόπηκε με το πέρας της εξέγερσης, αλλά διαχύθηκε σε συνελεύσεις γειτονιάς, στο κίνημα αλληλεγγύης στην Κ.Κούνεβα, σε νέα εγχειρήματα και καταλήψεις, αφήνοντας πολύτιμη παρακαταθήκη.
Αναμενόμενα, με την εξέγερση ήρθε και η αντιεξέγερση, με πρώτο πεδίο επιβολής της τους μετανάστες και τους αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους. Εμπρηστικές επιθέσεις σε στέκια, ανασύσταση του εθνικού κορμού γύρω από το αίτημα για «ασφάλεια και καθαρισμό των πόλεων», καθημερινές επιχειρήσεις-σκούπα ενάντια σε μετανάστες μικροπωλητές, πρώτη δυναμική εμφάνιση της Χρυσής Αυγής στον Αγ. Παντελεήμονα (και κάλυψη της από τους μπάτσους), όλα αυτά συνθέτουν μία κρατική πολιτική, αποφασισμένη να ξεμπερδεύει με όσους «τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι» τον περασμένο Δεκέμβρη…
Την ίδια στιγμή, αρχίζει και στη χώρα μας να συζητιέται όλο και πιο έντονα η «παγκόσμια οικονομική κρίση», πρώτα σαν κάτι μακρινό και ακίνδυνο, μέχρι που το 2010 γίνεται σαφές σε όλους και όλες μας, ότι το κεφάλαιο δε θα μπορέσει να αναπαραχθεί παραπέρα εάν δεν γίνουμε φτηνότεροι και παραγωγικότερες. Την αναδιάρθρωση αυτήν τη βιώνουμε ακόμη στο πετσί μας μέσα από απολύσεις, περικοπές μισθών και συντάξεων, εντατικοποίηση σπουδών και πέταγμα ολόκληρων κοινωνικών κομματιών στο περιθώριο. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι αυτή η επίθεση πέρασε αδιαμαρτύρητα: χιλιάδες αγωνιζόμενοι συγκρούστηκαν στις απεργίες και κατέλαβαν δημόσια κτίρια. Στις γειτονιές, οι πλατείες γέμισαν με κόσμο που θέλησε να συναντηθεί και να οργανωθεί ενάντια στην υποτίμηση της ζωής του. Μικροί και μεγάλοι αγώνες δόθηκαν σε διάφορους εργασιακούς χώρους, σε σχολεία και σχολές. Στην Κερατέα και στη Χαλκιδική, ντόπιοι και αλληλέγγυοι πάλεψαν ενάντια στην «δημιουργική καταστροφή» που υπόσχεται το κεφάλαιο, στην ΑΣΟΕΕ ντόπιοι και μετανάστες οργανώθηκαν ενάντια στις επιθέσεις της ελληνικής αστυνομίας. Κι άλλες απόπειρες μπλοκαρίσματος της επίθεσης κράτους και αφεντικών, η απεργία των εργολαβικών εργαζομένων στο Α.Π.Θ., επανασυνδέσεις ρεύματος, αυτομειώσεις στα Μ.Μ.Μ. Παρ’ όλα αυτά, η αναδιάρθρωση προχωράει, οι αγώνες αυτοί αδυνατούν να κάνουν την υπέρβαση. Η απελευθέρωση των απολύσεων, η διάλυση των συλλογικών συμβάσεων, η πίεση και η απλήρωτη εργασία συνθέτουν ένα σκηνικό, όπου η ανασφάλεια και ο φόβος γίνονται κεντρική συνθήκη ζωής, δυσχεραίνωντας κάθε απόπειρα συλλογικής αντιμετώπισης των κοινών προβλημάτων. Παράλληλα, η άνοδος της Χρυσής Αυγής φανερώνει, ότι η ιδεολογική αθλιότητα και η τζάμπα μαγκιά ενός αρκετά σημαντικού κομματιού της ελληνικής κοινωνίας οδηγεί στην φασιστικοποίηση του. Σκάσε και δούλευε και αν δεν έχεις δουλειά, δείρε κανένα μετανάστη. Εθνική ενότητα και σκυμμένο το κεφάλι. Την ίδια στιγμή το κράτος δείχνει την πυγμή του εκκενώνοντας καταλήψεις και αυτοδιευθυνόμενα κοινωνικά κέντρα σε όλη τη χώρα (Villa Αμαλίας, Πατησίων 61 & Σκαραμαγκά, Αντιβίωση, Παράρτημα, Ορφανοτροφείο κ.ά.), εξαπολύωντας ανθρωποκυνηγητά και διαπομπεύοντας μετανάστες και οροθετικές και εισβάλλοντας σε σπίτια αγωνιζομένων με γελοίες προφάσεις. Η διαχείριση των παραπάνω στη δημόσια σφαίρα εξυπηρετεί και πάλι την εμπέδωση του φόβου, της ανασφάλειας και της εξατομίκευσης. Μια διαχείριση που πατάει πάνω στα «δημοκρατικά αντανακλαστικά» της κοινωνίας, ενισχύοντας και διαμορφώνοντάς τα ταυτόχρονα, έτσι ώστε η πειθάρχηση να μη λείψει και η δημοκρατία να παραμένει ως έχει, δημοκρατία. Όσες φορές και αν χρειαστεί να ελιχθεί «για να βγούμε από αυτήν τη ρημάδα την κρίση», σε μία συγκυρία όπου οι συμπληγάδες ανάμεσα σε ένα αυταρχικό κράτος και σε ένα αριστερό φιλελεύθερο κράτος που υπόσχεται ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., φαίνεται να περιορίζουν κάθε ριζοσπαστική οπτική.
Μέσα σε αυτήν ακριβώς την κοινωνική πραγματικότητα, σαν καταληψίες της Φάμπρικα Υφανέτ, θέλουμε να συναντηθούμε με άλλα αγωνιζόμενα υποκείμενα και να πράξουμε ενάντια στο ζόφο που μας περιβάλλει. Θαύματα δεν κάνουμε, ούτε υποσχόμαστε. Αλλά μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι:
Θέλουμε η Φάμπρικα Υφανέτ να είναι κομμάτι των κοινωνικών αγώνων του σήμερα, της πραγματικής κίνησης που συμβαίνει. Οι μικρές ή μεγαλύτερες αρνήσεις που παλεύουν ενάντια στην καθημερινή υποτίμηση, οι ειλικρινείς σχέσεις που δομούνται μέσα στη ζέση του αγώνα, τα ρεύματα ανυποταξίας που διαπερνάνε κάθε κοινωνικό ιστό είναι για εμάς ζητούμενα στον αγώνα ενάντια στην επέκταση της καπιταλιστικής σχέσης.
Θέλουμε η Φάμπρικα Υφανέτ να συμβάλλει στην επανάκτηση του συλλογικού αισθήματος. Την ίδια στιγμή που η ανεργία και η απελπισία οδηγεί όλο και περισσότερους ανθρώπους σε ατομικές διεξόδους, εμείς επιθυμούμε να στήσουμε εκείνα τα αναχώματα που θα δημιουργήσουν τις επερχόμενες κοινότητες αγώνα. Μέσα από συντροφικές χειρονομίες, μέσα από το χτίσιμο της αντικουλτούρας και νέων σχέσεων αμεσότητας και χαριστικότητας, να δημιουργήσουμε όλο και περισσότερες στιγμές, που θα μιλάμε εμείς για τους εαυτούς μας, που θα γιορτάζουμε τις κοινές μας διαδρομές και θα σχεδιάζουμε συλλογικές απαντήσεις.
Θέλουμε η Φάμπρικα Υφανέτ να στεγάσει εγχειρήματα και δομές που αμφισβητούν την κυριαρχία του κεφαλαίου στις ζωές μας. Να συναντηθούμε με ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο αίσθημα αγωνίας για το όλο και μεγαλύτερο φτώχεμα της ζωής μας και να οργανώσουμε ανταγωνιστικούς στο κεφάλαιο χώρους, αυτομορφωτικές διαδικασίες και δομές κοινωνικής αναπαραγωγής. Η δημιουργία τέτοιων δομών, που δεν προσπερνάνε απλά την καπιταλιστική σχέση, αλλά στέκονται απέναντι της και ταυτόχρονα απαντάνε με όρους κοινωνικότητας στη μόνιμη απειλή της απόλυσης ή του κομμένου μισθού, είναι για εμάς ένα διαρκές στοίχημα.
Θέλουμε η Φάμπρικα Υφανέτ να είναι ένα συνεχές πεδίο κριτικής ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, ένας χώρος σύνθεσης και διάχυσης αντισυστημικού λόγου, σε μία εποχή όπου τα πάντα ορίζονται και εξηγούνται μέσα στα πλαίσια που επιτρέπει το κεφάλαιο. Δε χρειαζόμαστε πολιτικούς διαμεσολαβητές και καλοθελητές για να υπερασπιστούμε τα περιεχόμενα μας, θα το κάνουμε με τον τρόπο που εδώ και χρόνια εμείς έχουμε επιλέξει: ακηδεμόνευτα, δημόσια, κινηματικά. Αναγνωρίζουμε τα πεδία όπου το κράτος και τ’ αφεντικά επιλέγουν να επιτεθούν, είτε αυτό λέγεται εξευγενισμός υποβαθμισμένων γειτονιών, είτε λέγεται εισαγωγή νέων, ακόμα πιο ευέλικτων, εργασιακών σχέσεων, είτε λέγεται περιθωριοποίηση μεταναστών και άλλων κοινωνικών κομματιών. Σε αυτά τα πεδία θέλουμε να κινηθούμε, να έρθουμε κοντά με ανθρώπους που μοιράζονται κοινά σκεπτικά και μαζί να συνθέσουμε ανατρεπτικές απαντήσεις.
Θέλουμε η Φάμπρικα Υφανέτ να παραμείνει ένας χώρος για το κίνημα. Η υπόσχεση που δώσαμε στους εαυτούς μας, «να κάνουμε την αυτοοργάνωση λέξη επικίνδυνη», συνεχίζει να αντανακλά πραγματικές ανάγκες και αγωνίες. Για εμάς, ο μόνος δρόμος που βλέπει πέρα από τις καπιταλιστικές προσταγές, είναι αυτός που περνάει μέσα από τις απεργίες και τις διαδηλώσεις, τις συνελεύσεις γειτονιάς και τους αυτόνομους εργατικούς αγώνες. Εκεί είναι που νιώθουμε ότι το ανέφικτο, έστω και για λίγο, γίνεται κομμάτι του εδώ και του τώρα. Είναι εκείνες οι στιγμές, που το συντροφικό βλέμμα χαρίζει κάτι παραπάνω από κουράγιο, που το συλλογικό αίσθημα σπρώχνει τον καθένα και την καθεμία να ξεπεράσει τα όρια του/της. Αυτές οι στιγμές δε μας χαρίζονται. Είναι τόποι και χρόνοι που περιμένουν ανεξερεύνητοι, κάποιες φορές με δυσκολία προσεγγίζονται, αλλά θα γίνουν δικοί μας. Κι αν είναι κακοτράχαλος ο δρόμος, κι αν η πορεία δυσχεραίνει, εμείς θα επιμένουμε, ακόμα πιο δυνατοί, ακόμα πιο δημιουργικοί. Γιατί στη λαχτάρα νιώθουμε πληρότητα, γιατί δεν υπάρχει τίποτα πιο γλυκό από την πίκρα αυτή. Γιατί το να ρισκάρεις είναι η μόνη εγγύηση ελευθερίας. Γιατί όσο παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας, ο θάνατος θα έχει λιγότερη εξουσία. Είμαστε εδώ. Συνεχίζουμε…
