Μία κορόνα μπορεί να κρύψει άλλες
Bad Kids & Σύντροφοι/ισσες (Τουλούζη, Γαλλία)
Δήλωση προθέσεων από το στέκι CAMARADE (Τουλούζη, Γαλλία) για το εγχείρημα FEVER.
Το εγχείρημα FEVER: ταξική πάλη σε καιρό πανδημίας είναι μια κοινή πρωτοβουλία αυτόνομων ομάδων εργαζομένων που οργανώνονται ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση και δρουν στην κατεύθυνση της αυτοργάνωσης των προλεταριακών αγώνων σε όλο τον κόσμο. Για τη συνέλευση του στεκιού μας, ο στόχος είναι να δημιουργήσουμε και να ανταλλάξουμε θεωρητικά και πρακτικά εργαλεία για τους αγώνες της τάξης μας σε καιρούς παγκόσμιας πανδημίας. Ο μόνος ορίζοντας εξόδου από την κρίση είναι η επανάσταση, δηλαδή η κατάργηση του καπιταλισμού από προλετάριες που συμμετέχουν σε ένα παγκόσμιο ανατρεπτικό κίνημα. Γράφουμε αυτό το κείμενο για να υπογραμμίσουμε τις πολιτικές στιγμές που ζούμε, καθώς και για να μοιραστούμε τις πρώτες μας σκέψεις με άλλους συντρόφους και συντρόφισσες ανά τον κόσμο, υπέρμαχους της επανάστασης.
Ιερή Συμμαχία
Κυβερνήσεις, πολιτικοί, αφεντικά, ειδικοί: όλοι μας λένε πως είμαστε σε πόλεμο με έναν αόρατο εχθρό και πως πρέπει να πολεμήσουμε, μερικές φορές θυσιάζοντας τους εαυτούς μας, για το γενικό συμφέρον. Το γενικό συμφέρον στοχεύει σε ένα και μόνο πράγμα: την συνέχιση των συνθηκών της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Η παγκόσμια εξουσία μετατρέπει την πανδημία σε ένα απαίσιο παραμύθι πολέμου. Μέσα στην επιταχυνόμενη υποβάθμιση των συνθηκών ζωής μας και την αυξανόμενη καταστολή ανακαλύπτουμε τον πραγματικό εχθρό του καπιταλισμού: δεν είναι ο ίδιος ο ιός, αλλά η δυνατότητα της πανδημίας να αποσταθεροποιήσει σημαντικά την εξουσία του.
Μιας και γνωρίζουμε πως η πανδημία δεν προτείνει φαεινές ιδέες (δεν έχει τουίτερ), συμπεραίνουμε πως η αποσταθεροποίηση προέρχεται από τον αντίπαλο πόλο της καπιταλιστικής τάξης, σ’ αυτό τον τρόπο παραγωγής, το προλεταριάτο, που δεν χρειάστηκε να περιμένει αυτή τη στιγμή για να υπομείνει τις ασταμάτητες επιθέσεις του νόμου της αγοράς. Και αν η καπιταλιστική τάξη μπορεί να ξεμπερδέψει με τον ιό, δεν μπορεί να ξεμπερδέψει με το προλεταριάτο, μιας και είμαστε ο λόγος ύπαρξής του και αντιστρόφως. Τελικά διαπιστώνουμε πως η καπιταλιστική τάξη δεν έχει παρά έναν εχθρό, το προλεταριάτο, και η πανδημία είναι απλά ένα σίκουελ σε αυτή την πάλη των τάξεων. Καταλαβαίνουμε ακόμα πως ο εχθρός δεν είναι ο ιός ο ίδιος αλλά το σύστημα εκμετάλλευσης που του δίνει αυτή την κοινωνική πραγματικότητα και αυτή την έκταση.
Η επιδημία του κορονοϊού δεν είναι σε καμία περίπτωση φυσική. Οπωσδήποτε, ο ιός έχει τη δική του βιολογική υπόσταση, τον δικό του «φυσικό» τρόπο να πνίγει τα σώματά μας. Αλλά οι συνθήκες εμφάνισης της πανδημίας, το μέγεθός της, οι επιπτώσεις της στις ζωές μας κλπ, όλα αυτά τα ζητήματα βασίζονται στον τρόπο που η κοινωνική μας οργάνωση τα αντιμετωπίζει, πώς μεταφράζει αυτά τα ζητήματα σε πραγματικότητα. Συνεπώς η κρίση επεκτείνεται πέρα από τα πεδία της υγείας και υλικοτεχνικής υποδομής, είναι μια κοινωνική καταστροφή και η εργατική τάξη είναι αυτή που το νιώθει βαθύτερα. Βρισκόμαστε ταυτόχρονα πρόσωπο με πρόσωπο με το κεφάλαιο και με τους εαυτούς μας. Στη συνέλευση του στεκιού Camarade, δεν ευχόμαστε να διαχειριστούμε την κρίση αλλά να της βάλουμε ένα τέλος.
Με το πρόσχημα της επείγουσας συνθήκης, βλέπουμε τα πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης, τα συνδικάτα και όλες τις άλλες μορφές πολιτικής αντιπροσώπευσης που διεκδικούν το πτώμα της εργατικής τάξης, να καλούν σε συστράτευση πίσω από την ιερή συμμαχία. Η ιερή συμμαχία είναι η παρούσα έκφραση της φύσης των πολιτικών οργανώσεων: δεν στοχεύουν παρά στη διατήρηση του καπιταλισμού στη ζωή και τη συντήρηση των οικονομικών και πολιτικών δομών του (εθνικά εδάφη, κρατικοί μηχανισμοί, αστυνομία, βιομηχανική παραγωγή, δίκτυα διανομών). Στο θέατρο του πολιτικού κόσμου οι πολιτικές οργανώσεις, σκούζουν για τις διαφωνίες τους φωνάζοντας μεταξύ τους για το όρια του αποκαλούμενου «νεοφιλελεύθερου» καπιταλισμού. Τα όρια που που στοχοποιούν είναι τα όρια που θέτουν οι ίδιες με την ελπίδα να αναπροσαρμόσουν τους όρους εκμετάλλευσής μας: η ύπαρξη τους δεν έχει νόημα παρά μόνο εντός του καπιταλισμού και γι’ αυτό τον λόγο δεν είναι τίποτα άλλο παρά συστατικά του συστήματος που πολεμάμε. Αν και προφανές, μας φαίνεται σημαντικό να το επαναλάβουμε τώρα, αναμένοντας την έξοδο από την κρίση.
Ο πολιτικός κόσμος δεν είναι ο μόνος που συμβάλλει στη μιλιταριστική ένωση του έθνους. Σε πολλά μέρη, τα καλέσματα γενικής κινητοποίησης των κυβερνήσεων έφτασαν σε όλα τα επίπεδα καθημερινής ζωής. Πολλές πρωτοβουλίες οργάνωσης από τα κάτω εμφανίστηκαν για να αντιμετωπίσουν την αδυναμία του κράτους να ικανοποιήσει τις άμεσες ανάγκες του πληθυσμού. Αν και μοιραζόμαστε την άποψη της αναγκαιότητας της αυτοργάνωσης, αυτή πρέπει να εφαρμοστεί για να αγωνιστούμε ενάντια στην υποβάθμιση των συνθηκών επιβίωσης που μας επιβάλλονται από τις τάξεις που κατέχουν τα μέσα παραγωγής, αλλιώς καταλήγει να εξυπηρετεί τις ανάγκες του κεφαλαίου. Πολλά παραδείγματα, κοινών και κοινοτικών εγχειρημάτων είναι εκεί για να μας θυμίζουν πως ο καπιταλισμός τα απορροφά ως τζάμπα εργασία, στην καθημερινή πορεία της εκμεταλλευτικής διαδικασίας, για να ρίξει την αξία της εργατικής μας δύναμης. Τα καλέσματα υποστήριξης και συμμετοχής στο «μεγάλο στρατό της Γαλλικής γεωργίας», συχνά σε εθελοντική βάση, οι επανειλημμένες δηλώσεις υπεράσπισης του κοινού οφέλους που χρησιμοποιούνται για κινητοποιήσουν τους πολίτες του κράτους, το παίνεμα των πρωτοβουλιών αλληλοβοήθειας από τα κάτω και η διαρρύθμιση ειδικών κυκλοφοριακών εξαιρέσεων για τους συμμετέχοντες σ’ αυτά: να πως ενορχηστρώνει το κράτος την τζάμπα εργασία. Τα παλαμάκια στα παράθυρα για τους εργαζόμενους στην υγεία κάθε βράδυ στις 8 είναι η θεαματική αντιπροσώπευση της συναίνεσης. Κάτω από τον μανδύα της αλληλεγγύης, το κράτος εκτιμά αυτό το φτηνό εργατικό δυναμικό για να διατηρήσει την ηγεμονία του. Δεν είναι απίθανο αυτό το μοντέλο να αποδειχτεί ιδιαίτερα δημοφιλές όταν βγούμε από την καραντίνα.
Είναι λογικό, στους καιρούς της λιτότητας, οι αναπαραγωγικές δυνάμεις που στηρίζονται από το κράτος να μην καταφέρνουν να διαχειριστούν τέτοιες επιδημίες. Συνεπώς, το ποσοστό θνησιμότητας του ιού δεν είναι ποτέ ένας απόλυτος αριθμός. Το ποσοστό θνησιμότητας είναι επίσης μια αντανάκλαση της ισορροπίας δυνάμεων μέσα στις κοινωνίες. Ποια νοσηλεύεται; Ποιος σώζεται; Ποια πεθαίνει; Η μητέρα φύση δεν αποφασίζει μόνη της. Τα συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο είναι υπερφορτωμένα και τα χαρακτηριστικά κάθε συστήματος (αν φροντίζει το σύνολο του πληθυσμού ενός κράτους ή όχι) επηρεάζουν άμεσα την κοινωνική μετάφραση αυτών των ποσοστών θνησιμότητας. Αν και στη Γαλλία έχουμε ευρεία πρόσβαση στην περίθαλψη από το δημόσιο σύστημα υγείας, ξέρουμε πως αυτό δεν συμβαίνει στη μεγαλύτερη πλειονότητα των άλλων χωρών.
Ενάντια στην εργατική τάξη
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στην επιτακτική ανάγκη να σπάσουμε το βιολογικό προσωπείο της ρητορικής της εξουσίας. Αυτό θα μας επιτρέψει να μελετήσουμε με υλιστικό τρόπο τα διαφορετικά σενάρια των κρατών και του ΠΟΥ για έξοδο από την κρίση. Μετά την εγκατάλειψη, λίγο-πολύ, της «στρατηγικής της ανοσίας αγέλης», που θα οδηγούσε σε εκατομμύρια θανάτους (κοινώς, μακελειό), ο πόλεμος ενάντια στις προλετάριες πήρε την περίεργη στροφή της αντιφατικής διαταγής «Μείνε σπίτι ή αντιμετώπισε τα πρόστιμα» και «Πάνε στη δουλειά ή αντιμετώπισε την πείνα». Αυτή η κατάσταση έχει μια μικρή δόση ειλικρίνειας που η πομπώδης «ανοσία αγέλης» δεν είχε. Σήμερα, δεν λέγεται καν πως όλα θα είναι καλύτερα μετά την καταιγίδα. Αυτό που λέγεται είναι πως ο κόσμος πρέπει απλώς να συνεχίσει όπως συνήθως, χωρίς να ξέρουμε πραγματικά πού πηγαίνουμε. Κάτω από αυτό το πρίσμα, ο καιρός της πανδημίας μοιάζει με τον καιρό της αποκάλυψης.
Οι εργαζόμενες στην υγεία και στα σούπερ μάρκετ αντιμετωπίζουν την πανδημία και τη μεταδοτικότητά της σε φρικτές συνθήκες. Οι εργαζόμενοι στη βιομηχανική παραγωγή και στα κέντρα ανεφοδιασμού (logistics) καλούνται να εργαστούν, να ρισκάρουν τις ζωές τους, για το κέρδος. Η διατήρηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων με κάθε μέσο, που δεν άργησε να επανεμφανιστεί, προσφέρει τα κορμιά των εργατών στον ιό, όπως πριν από έναν αιώνα που ήταν τροφή για τα κανόνια. Το καθεστώς έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, που εφαρμόστηκε στη Γαλλία, καθιστά παρωχημένες τις συμβάσεις που ρυθμίζουν την εκμετάλλευση· τώρα το πεδίο είναι ελεύθερο και η κυβέρνηση κυβερνάει με διατάγματα. Στο μεταξύ μας διώχνουν από τα πάρκα αλλά μας διατάζουν να στριμωχνόμαστε στις αποθήκες.
Πέρα από τις εργαζόμενες στην πρώτη γραμμή, οι εργαζόμενοι που είναι προσωρινά αποκλεισμένοι από την εκμεταλλευτική διαδικασία υποφέρουν επίσης από το ουσιοκρατικό καλιμπράρισμα της παγκόσμιας οικονομίας (διατήρηση των τόπων παραγωγής και αναπαραγωγής που είναι ουσιώδεις για τη ζωή του έθνους), χωρίς ολόκληρους μισθούς για να αγοράσουν τρόφιμα, περίθαλψη, στέγαση, μετακίνηση, θέρμανση κλπ. Παρόλα αυτά, ακόμα πρέπει να πληρώνουμε για τα πάντα. Και πού να μιλήσουμε για τη μοίρα όλων αυτών που είναι έγκλειστοι στα καταναγκαστικά ιδρύματα του κράτους.
Η έξοδος από την κρίση είναι μια ψευδαίσθηση αν την σκεφτόμαστε με όρους επιστροφής στην «κανονικότητα». Οι δραστικές κινήσεις του κεφαλαίου είναι μόνο μια πρόγευση από το τι μας επιφυλάσσεται από την οικονομική κρίση. Ο κορονοϊός μπορεί να μείνει σε μια ποπ αφήγηση ως η αιτία της οικονομικής κατάρρευσης αλλά αυτό είναι ανακριβές. Το σύστημα δεν συνήλθε ποτέ από την κρίση του 2008. Το μόνο που έκανε ήταν να καθυστερήσει την προθεσμία χειροτερεύοντας τις εργασιακές μας συνθήκες, τους μισθούς μας και το δικαίωμα να αντιταχθούμε σ’ αυτά τα μέτρα λιτότητας. Γι’ αυτό το λόγο οι κοινωνικές αναταραχές της πανδημίας δεν είναι ακόμα σημαντικές αλλά μπορούμε να υποθέσουμε πως οι καπιταλιστές ετοιμάζονται γι’ αυτές. Το lockdown είναι το κατάλληλο έδαφος για τη μαζική εισαγωγή και γενίκευση των τεχνολογιών παρακολούθησης του «πληθυσμού» (στην πραγματικότητα κυρίως της εργατικής τάξης), που αποτελούν τα υλικά μέσα περιορισμού των μελλοντικών μας αγώνων, με έλεγχο και βίαη καταστολή. Πέρα από τη σφαίρα της καταστολής, οι δυστοπικές προβλέψεις της νέας γενιάς του καπιταλισμού δεν είναι μόνο φαντασίες και σίγουρα θα καλεστούν να υποστηρίξουν τις μελλοντικές συνθήκες της συσσώρευσης, αν και δεν είμαστε σίγουροι για το περιεχόμενο αυτών των μελλοντικών συνθηκών.
Δεν περιμέναμε τον κορονοϊό για να δούμε πως οι αγώνες των προλετάριων σε όλο τον κόσμο συνδιαλέγονται, αφού αντιμετωπίζουν το ίδιο σύστημα. Και δεν περιμέναμε τον ιό για να συμμετέχουμε σε αυτούς τους αγώνες. Αρκεί να θυμηθούμε τα διαφορετικά εξεγερσιακά κύματα, και τις ομοιότητές τους, που διαταράξαν την καπιταλιστική καθημερινότητα τα τελευταία δύο χρόνια, για να πειστούμε γι’ αυτό. Η παρούσα κατάσταση τείνει να ενισχύει και να πυκνώνει αυτές τις συνθήκες και είναι στην κατεύθυνση μιας δυναμικής της σύνδεσης που βλέπουμε τη συμμετοχή μας μέσα στο εγχείρημα FEVER.
Γιατί FEVER;
Από τη μια πλευρά, η χρησιμότητας μιας τέτοιας πλατφόρμας έγκειται στη δυνατότητά της να αποτελέσει μια μορφή σύνδεσης και συντονισμού μεταξύ των δραστηριοτήτων αγώνα της εργατικής τάξης σε όλο τον κόσμο. Από την άλλη, επιτρέπει μια θεωρητική αντιπαράθεση πάνω σε αυτές τις δραστηριότητες, με το στόχο σύνθεσης μιας ανάλυσης των σημαντικότερων παραγόντων των συνθηκών αναπαραγωγής του καπιταλισμού, και σε αντιδιαστολή, των συνθηκών παραγωγής του κομμουνισμού ως το πραγματικό κίνημα που καταργεί τις υπάρχουσες συνθήκες.
Πιστεύουμε πως ο επαναστατικός σχεδιασμός της επανάστασης πριν την επανάσταση είναι μια αυταπάτη. Ο απαραίτητος συντονισμός των δραστηριοτήτων της τάξης μας δεν είναι ένας έμμεσος τρόπος για να προωθήσουμε οποιαδήποτε επαναστατική κεντρικοποίηση. Αντιθέτως, ο συντονισμός προκύπτει από την ανάγκη να δράσουμε προς μια διεθνή επανάσταση όπου η πράξη αναδύεται από τους ίδιους τους αγώνες, και όχι από ένα σχεδιασμό.
Μιλάμε για συντονισμό, με τον τρόπο που τα πρόσφατα κινήματα που τάραξαν τον καπιταλισμό δανείστηκαν και αντάλλαξαν μεταξύ τους μεθόδους, ρητορικές, ιδέες, που λίγο λίγο κατάφεραν να μετατρέψουν τα επιμέρους προβλήματα σε παγκόσμια κριτική. Θέλουμε να μεταφράσουμε και να διαχύσουμε όσο μπορούμε τις δραστηριότητες των αγωνιζόμενων προλετάριων σε όλο τον κόσμο για να τις μοιραστούμε και να τις οικειοποιηθούμε. Από την καθεμία σύμφωνα με τις δυνατότητές της, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του!
Και έτσι, ίσως μπορέσουμε να αναρωτηθούμε «πώς κάνουμε την επανάσταση» με τα νέα στοιχεία που συγκροτούν μία απάντηση, να προέρχονται, αυτή τη φορά, από τη συλλογική μας ευφυΐα. Πρέπει να συζητήσουμε συλλογικά πάνω στο τι μπορούμε να κάνουμε, τι διαφαίνεται ως έξοδος από την κρίση, ως αλλαγή του καθεστώτος συσσώρευσης, ως τρόπος διακυβέρνησης, πάντα από τη σκοπιά της κατανόησης των συνθηκών αγώνα των προλετάριων και την παραγωγή του κομμουνισμού. Πέρα από τη συμμετοχή μας στους αγώνες του καιρού μας, ίσως αυτό είναι που αναλογεί στους σημερινούς προλετάριους, υπέρμαχους της επανάστασης.
