Κρίση, ρωγμές και Μαρξισμός της καντίνας | Για μία κομμουνιστική συζήτηση στο εσωτερικό της εργατικής τάξης

ο άρθρο αρχικά είχε δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα των Angry Workers of the World

Θυμάμαι πολλές φορές την τελευταία δεκαετία, ότι οι καθημερινές συνομιλίες στην εργασία ή στη στάση του λεωφορείου ή οπουδήποτε τέλος πάντων περπατάς με τους συναδέλφους σου, ήταν απροσδόκητες. Στιγμές κρίσης δημιουργούν ρωγμές, όπου οι πολιτικές σκέψεις και κύκλοι που σε κάθε άλλη περίπτωση φαίνονται εγκλωβισμένες, οι ομάδες ανάγνωσής του Μαρξ ή οτιδήποτε άλλο και το βάρος της καθημερινής εργασίας αρχίζουν να εφάπτονται. Εντυπωσιακές στιγμές. Οι διάφορες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας έχουν απογυμνώσει τα υποστρώματα των μύθων που προστατεύουν το σημερινό σύστημα.

Θυμάμαι ότι εργαζόμουν ως συλλέκτης απορριμμάτων στο Hackney, όταν η κρίση του 2008-2009 ξεκίνησε για τα καλά. Αυτή η κρίση άνοιξε τα μάτια πολλών στην παγκόσμια φύση (πρωτίστως) του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των πραγματικών σχέσεων ιδιοκτησίας στη χώρα, φανερώνοντας τις διαφορές ακόμη και εντός της εργατικής τάξης. Το σύστημα του χρήματος αμφισβητήθηκε περαιτέρω από καταφανείς αντιφάσεις, όπως η αύξηση της έλλειψης στέγης για πολλούς ανθρώπους ενώ παράλληλα υπήρχαν τόσα άδεια διαμερίσματα. Θυμάμαι εκείνη τη περίοδο ότι οι συζητήσεις στο φορτηγό εξακολουθούσαν να είναι κυρίως στο επίπεδο της δίκαιης ή αθέμιτης κατανομής των χρημάτων. Η κατάληψη του εργοστασίου αυτοκινήτων Visteon που βρισκόταν στο δρόμο του Enfield, ήταν μια μικρή έκλαμψη σε αυτό που οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να κάνουν, αντί να κάθονται απλά άπραγοι και να κοιτάνε.

Όταν ξέσπασε η κρίση του Brexit (και η «προσφυγική» κρίση) δούλευα σε μια μονάδα παραγωγής 3D εκτυπωτών στο Park Royal. Το πρώτο πράγμα που συζητήσαμε ήταν το γεγονός ότι οι πολιτικοί και η κυβέρνηση φάνηκαν να χάνουν την επιρροή τους πάνω στα πράγματα και να μην μπορούν να λειτουργήσουν το σύστημα, τουλάχιστον προς την κατεύθυνση των συμφερόντων του συστήματος. Στη συνέχεια, το Brexit αποκάλυψε πως η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι μόνο οικονομικά ενσωματωμένη στην παγκόσμια αγορά, αλλά επιπλέον κινείται μέσω του εμπορίου και της μετανάστευσης. Συζητούσαμε γιατί τα προϊόντα κατασκευάζονται σε διαφορετικά μέρη σε όλο τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα συναρμολογούσαμε μηχανικά μέρη από όλη την υφήλιο.

Είχα μόλις αρχίσει να οδηγώ για την Tesco όταν ξέσπασε η πυρκαγιά του Πύργου Grenfell. Οι συζητήσεις, σχετικά με τη συστημική φύση των «ατυχημάτων» και την προφανή τάξική τους διάσταση, προέκυψαν αμέσως. Όπως και η σχέση του ρατσισμού με την τάξη. Δεδομένου ότι το κράτος της λιτότητας όχι μόνο ευθυνόταν για το ατύχημα, αλλά επιπλέον επειδή φαινόταν απρόθυμο είτε και ανίκανο να βοηθήσει τους ντόπιους, ορισμένοι εργαζόμενοι άρχισαν να συλλέγουν δωρεές από το εργατικό δυναμικό 1.400 ατόμων. Την πρωτοβουλία αυτή όμως οικειοποιήθηκε γρήγορα η επίσημη υπηρεσία της εταιρίας ‘Tesco Community Champion’.

Το ότι κολλήσαμε στην κίνηση ενώ προσπαθούσαμε να κάνουμε τις διανομές της Tesco, επειδή οι ακτιβιστές και οι ακτιβίστριες της Extinction Rebellion είχαν μπλοκάρει τους κεντρικούς δρόμους του Λονδίνου προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την κλιματική αλλαγή, προκάλεσε κάθε είδους αντιδράσεις. Δημιούργησε δυνατότητες για να συζητήσουμε γιατί παράγονται κάποια προϊόντα αλλά και πώς παράγονται. Αλλά ήταν η τρέχουσα κρίση του Corona, η οποία πραγματικά απογύμνωσε την πανοπλία του συστήματος από άλλο ένα υπόστρωμα που συνέχιζε να υπονοοεί “ότι μόνο έτσι μπορούν να είναι τα πράγματα”. Εάν το κραχ του 2008 έκανε τους ανθρώπους να αμφισβητήσουν τη διανομή των χρημάτων και το Brexit τη δομή του παγκόσμιου εμπορίου, στο πλαίσιο του καθεστώτος του Corona οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλάνε για βαθύτερα πράγματα: ποιος εργάζεται κάνοντας τι, πώς και γιατί;

Η δυναμική «απομυθοποίησης» αυτής της κρίσης είναι μεγάλη. Οι άνθρωποι βλέπουν ότι το κράτος παγιδεύεται μεταξύ του ότι δεν θέλει να αντιδράσει εξαιτίας των επιχειρηματικών συμφερόντων αλλά ταυτόχρονα και ότι δεν είναι σε θέση να αντιδράσει λόγω της υποβαθμισμένης υποδομής του, η οποία υποτιμήθηκε για χρόνια μέσω της λιτότητας. Οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες μπορούν πλέον να διακρίνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις εναπόκειται μόνο στους ίδιους και στις ίδιες να προστατεύουν η μία τον άλλο, για παράδειγμα, σταματώντας τη μη ουσιώδη παραγωγή.

Οι άνθρωποι επιπλέον βλέπουν ότι ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού, μπορεί να κρατήσει την υπόλοιπη κοινωνία στο ρελαντί, αυτοί δηλαδή που αποκαλούνται «ουσιώδεις εργαζόμενοι». Σε αυτό το σημείο οι άνθρωποι μπορούν επίσης να κατανοήσουν ότι η έννοια των «ουσιωδών εργαζομένων» έχει δύο διαφορετικά ταξικά συμφέροντα στον πυρήνα της. Μπορούν να διακρίνουν ότι το κράτος προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την ηρωοποίηση των ουσιωδών εργαζομένων εναντίον τους, για παράδειγμα επιβάλλοντας νομικές αλλαγές προκείμενου να εργάζονται περισσότερο (όπως στη Γαλλία) ή να περιορίσουν το δικαίωμά τους στην απεργία (όπως στην Ισπανία). Αλλά η πραγματικότητα της «ουσιώδης εργασίας» κάνει επίσης φανερό ότι εάν αυτή η ουσιώδης εργασία ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένη και καλύτερα οργανωμένη θα μπορούσαμε όλοι να δουλεύουμε δύο αντί για δέκα ώρες την ημέρα και να είμαστε μια χαρά. Άλλες αντιδράσεις του κράτους, όπως η ξαφνική μαζική χρηματική δαπάνη και η ακύρωση του χρέους 13 δισ. Λίρες για το Εθνικό Συστημα Υγείας (NHS), υπογραμμίζουν σαφώς τον πολιτικό χαρακτήρα μιας δεκαετίας λιτότητας, η οποία στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει κοστίσει σε πάνω από 100.000 ανθρώπους τη ζωή τους. Το να αποτελούν τα χρήματα το μέτρο του πλούτου φαντάζει πλέον όλο και πιο παράλογο . Η καπιταλιστική αποσύνθεση μοιάζει πράγματι με την πρόληψη του κομμουνισμού.¹

Αυτές οι στιγμές ανοίγουν νέες προοπτικές για να συζητήσουμε για την κοινωνία στην οποία ζούμε και τις δυνατότητες για μια καλύτερη κοινωνία. Αυτό συχνά συμβαίνει σε ατομικό επίπεδο, αλλά δημιουργεί επίσης χώρο για μια ευρύτερη συλλογική συζήτηση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η Αριστερά τείνει να προάγει ταχείες και μη βοηθητικές διορθώσεις που εισήγαγε το κράτος, οι οποίες υποτίθεται θα κάλυπταν τις υπάρχουσες ρωγμές. Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στο γεγονός ότι «όλα θα είναι διαφορετικά μετά». Αντ ‘αυτού, πρέπει να προσπαθήσουμε να ανασυνθέσουμε δύο στοιχεία του κομμουνιστικού εργατικού κινήματος: την υλική αλληλόβοήθεια και οργάνωση για αγώνα, για παράδειγμα, μέσω τη μορφής δικτύων αλληλεγγύης, και την συμβολή στη συζήτηση στο εσωτερικό της τάξης, όπως μέσα στις τοπικές εφημερίδες των εργαζομένων . Χρειαζόμαστε μια νέα γλώσσα για όλα αυτά, η οποία θα επιτευχθεί μόνο μέσω της ύπαρξης τόσο των ριζωμάτων μέσα στην εργατική τάξη όσο και των συλλογικών πολιτικών συζητήσεων.

Για τους συντρόφους που σκέφτονται ομοίως, ιδιαίτερα τώρα μετά το αποτέλεσμα των εκλογών για τους Εργατικούς, συνιστούμε να διαβάσετε το νέο μας βιβλίο², το οποίο αντικατοπτρίζει μια μικρή προσπάθεια οργάνωσης της εργατικής τάξης στο δυτικό Λονδίνο και να συμμετέχετε σε μία από τις επερχόμενες συνομιλίες Zoom στο “local organising ‘: angryworkersworld@gmail.com

1libcom.org/history/prevention-communism…

2pmpress.org.uk/product/class-power-on-z…/

Το κείμενο το μεταφράσαμε για τις ανάγκες της ελληνικής έκδοσης του site Fever